Հայ եկեղեցին Սուրբ Ծնունդը նշում է հունվարի 6-ին։ Սուրբ Ծննդյան արարողություններն ու մատաղները Հայ եկեղեցում տևում են ութ օր, մինչև հունվարի 13-ը նշվում է Տեր Հիսուս Քրիստոսի ծնունդն ու Աստվածահայտնությունը։ Տոնակատարություններից քիչ առաջ զրուցում ենք Գերմանիայի Հայ Եկեղեցու առաջնորդ Գերաշնորհ Տ. Սերովպե եպիսկոպոս Իսախանյանի հետ։

Խմբագիր (Կարմիր.): Ձերդ Գերազանցություն, այժմ երրորդ Սուրբ Ծնունդն է, որ դուք նշում եք որպես Հայ Եկեղեցու եպիսկոպոս Գերմանիայում: Երկու տարի է, ինչ ապրում ենք կորոնավիրուսի համաճարակի հետ։ Ինչպե՞ս եք ներկայումս:

Սերովպե եպիսկոպոս (BS): Անձամբ, փառք Աստծո, լավ եմ։ Ես հիմա 27-րդ անգամ եմ նշում Սուրբ Ծնունդը Գերմանիայում, բայց դուք իրավացի եք՝ երրորդ անգամ որպես եպիսկոպոս։ Ցավոք սրտի, դա կլինի երկրորդ Սուրբ Ծնունդը, որ մեր համայնքը և անձամբ ես նշում ենք անսովոր իրավիճակում։ Մենք սովոր ենք Սուրբ Ծննդյան պատարագները մատուցել մեծ թվով հավատացյալների ներկայությամբ, և դա մեզ շատ ուրախացրեց։ Եվ իհարկե դա լավ բան էր: Սուրբ Ծնունդը` Քրիստոսի ծննդյան և հայտնության տոնը, նույնպես ընտանեկան տոն է: Շատերն ամբողջ ընտանիքով գալիս էին եկեղեցի և հաղորդվում: Սուրբ պատարագից հետո տեղի ունեցան համայնքային տարբեր միջոցառումներ։ Դուք ստացել եք հաճելի զգացողություն. մենք մեկ մեծ ընտանիք ենք: Հիմա՝ կորոնա վիրուսի պատճառով, մենք ստիպված ենք առանց բազմաթիվ նման իրադարձությունների։ Նվազում է նաև Սուրբ Ծննդյան արարողությունների մասնակիցների թիվը։ Ակտիվ համայնքային կյանքը կրճատվել է. Հուսանք, որ շուտով նորից այլ իրավիճակ կունենանք։

Խմբագիր. Սուրբ Ծնունդ, Սուրբ Ծնունդն է մոտենում. Բայց շատ հայ քրիստոնյաներ նույնպես Սուրբ Ծնունդը նշում են դեկտեմբերի 25-ին: Ինչ ես մտածում?

ՕՀ: Շեշտը անշուշտ դրված է «նաեւ» բառի վրա։ Գերմանիան մեր նոր տունն է։ Մենք ինտեգրվում ենք նոր հասարակությանը և այն համարում մերը։ Սփյուռք կոչվածը հաճախ ապրում է երկու ինքնությամբ. (Սփյուռք) Հայերն ունեն Հայաստանից դուրս ապրելու, հարմարվելու, նոր հասարակությանը ինտեգրվելու, բայց իրենց չկորցնելու դարավոր, եթե ոչ հազարամյա փորձ։ Հուսով եմ, որ այդպես կշարունակվի նաև Գերմանիայում: Եվ երեխաներն ունեն առավելություն՝ նրանք երկու անգամ են ստանում իրենց նվերները :-): Քանի դեռ սեփական հայկական ավանդույթն ու հավատքը մշակվում, ապրում ու փոխանցվում է, կարծում եմ՝ անհանգստանալու պատճառ չկա։

Խմբագիր. Համաճարակի սկզբում ժողովները ուղիղ հեռարձակում էին իրենց ծառայությունները: Այժմ ուղիղ հեռարձակվում են միայն ամենակարևոր եկեղեցական տոները։ Ինչու՞ այս որոշումը:

ՕՀ: Երբ համաճարակը սկսեց տարածվել, արգելվեցին նաև դեմ առ դեմ ծառայությունները։ Մի քանի ամիս առերես ծառայություններ չկային։ Եկեղեցիները և նաև մեր թեմը պետք է արագ արձագանքեին և այլընտրանք գտնեին։ Հետևաբար, համաճարակի առաջին մի քանի ամիսներին՝ մինչև 2020 թվականի հունիսը, գրեթե բոլոր ծառայությունները ուղիղ եթերով հեռարձակվել են համացանցում։ 2020 թվականի հունիսից մեզ թույլատրվեց և թույլատրվեց կրկին առաջարկել դեմ առ դեմ ծառայություններ, թեև սահմանափակումներով։ Հետո, խորհրդակցելով թեմի հոգեւորականների հետ, որոշեցինք միայն եկեղեցական մեծ տոնախմբություններին մատուցել ծառայությունները։

Սուրբ կիրակնօրյա պատարագը՝ հաղորդության ընդունելությամբ, Հայ առաքելական եկեղեցու պաշտամունքային կյանքի կենտրոնում է։ Շատ կարևոր է համայնքի ներկայությունը Սուրբ Պատարագին։ Նա իր լուռ ու բարձր աղոթքներով անմիջականորեն մասնակցում է Սուրբ Պատարագի մատուցմանը։ Առանց դրա անելը ճիշտ ճանապարհ չի լինի: Ծառայությունը ֆիլմ կամ համերգ չէ, որը կարող եք դիտել հեռուստացույցով կամ բջջային հեռախոսով կամ նոութբուքով: Գիտեմ, որ այս հարցի շուրջ կարող են լինել տարբեր կարծիքներ, բայց ավելի կարևոր է անձնական ներկայությունը։

Խմբագիր. Ի՞նչ պլաններ ունեք Սուրբ Ծննդյան համար:

ՕՀ: Այս տարի Սուրբ Ծննդին ես կլինեմ Քյոլնում, թեմական եկեղեցում: Հունվարի 5-ին՝ Սուրբ Ծննդյան տոնի նախօրեին, ներկա եմ լինելու Սուրբ Ծննդյան պատարագին, իսկ հունվարի 6-ին՝ Սուրբ Ծննդյան օրը, կմատուցեմ Սուրբ Ծննդյան Ավագ պատարագը։ Մինչև հունվարի 13-ը մեզ համար համարվում է Սուրբ Ծննդյան ժամանակաշրջան: Այդ ժամանակ ես հնարավորություն կունենամ այս ընթացքում այցելել ևս մեկ կամ երկու եկեղեցի:

Խմբագիր. Դուք նույնպես շատ ակտիվ էիք համաճարակի ժամանակ՝ և՛ Գերմանիայում, և՛ Հայաստանում։ Երբ հետ եք նայում 2021 թվականին, ի՞նչ եզրակացություններ եք անում:

ՕՀ: Վերջին երկու տարիները շատ դժվար ժամանակներ էին համաշխարհային հայ համայնքի համար՝ ոչ միայն համաճարակի, այլ նաև Լեռնային Ղարաբաղում Ադրբեջանի կողմից առաջացած դաժան պատերազմի պատճառով։ Պատերազմն ունի աղետալի հետևանքներ. Հազարավոր զոհեր կան սգալու համար, բայց կան հազարավոր փախստականներ։ Շատ մարդիկ կորցրել են ամեն ինչ։ Մեր թեմը նույնպես պետք է գործեր՝ օգնելու կարիքավոր այս մարդկանց։ Եվ շատ մխիթարական էր տեսնել, որ մեր համայնքը, նրա համայնքներն ու կազմակերպությունները, այդքան շատ անհատներ ցուցաբերեցին մեծ օգնություն և համերաշխություն, և մենք կարողացանք անել մեր մասը՝ մեղմելու մարդկանց կարիքները: Աջակցությունը շարունակվում է այսօր։

Լեռնային Ղարաբաղի պատերազմը ցույց տվեց նաև, որ մենք որպես գերմանահայ համայնք պետք է շատ ավելի ջանասիրաբար աշխատենք արդար խաղաղության համար։ Հրացանները պետք է լռեցվեն և պետությունների միջև հակամարտությունների համար խաղաղ լուծումներ գտնվեն։ Պատերազմից առաջ, բայց նաև պատերազմի ժամանակ Գերմանիան կարող էր ավելի ակտիվ դեր խաղալ՝ Ադրբեջանին բանակցելու հորդորել։ Միջազգային հանրության լռությունն ու աչք փակելը Ադրբեջանին ազատ ձեռք տվեց ԼՂ հակամարտությունը ռազմական ճանապարհով լուծելու համար։ Այսօր էլ Ադրբեջանը Թուրքիայի աջակցությամբ շարունակում է իր ագրեսիվ քաղաքականությունը Հայաստանի և Արցախի դեմ և չի ճանաչում ղարաբաղցի հայերի ինքնորոշման իրավունքը։ Հայաստանը՝ այս փոքրիկ քրիստոնյա երկիրը աջակցության և համերաշխության կարիք ունի։

Խմբագիր. Ի՞նչ ծրագրեր ունեք գալիք տարվա համար, ի՞նչ եք ցանկանում Աստծուց, Գերմանիայի հայ համայնքից և ձեզանից։

ՕՀ: Առաջին հերթին ողջ մարդկությանը մաղթում եմ, որ համաճարակը վերջապես հաղթահարվի, և մենք մնանք առողջ։ Մենք դեռ բացառիկ իրավիճակում ենք. Շուրջ երկու տարի այս համաճարակը մեծ մարտահրավեր է եղել բոլորի և նաև մեր գերմանահայ համայնքի համար։ Մաղթում եմ, որ որքան հնարավոր է շուտ, առանց սահմանափակումների, առանց 3G-ի կամ 2G-ի կանոնների, մենք կարողանանք հավաքվել, մատուցել ծառայություններ, փառաբանել Աստծուն, հանդիպել միմյանց, կազմակերպել մշակութային և սոցիալական միջոցառումներ, կիրառել մեր ինքնությունն ու հավատքը։ Համոզված եմ, որ շատերը՝ մեր ծխականները, կարոտում են սա և անհամբեր սպասում են դրան:

2022-ին մեր թեմում ունենք երկու կարևոր, մեծ ծրագիր՝ Քյոլնի թեմական եկեղեցու և Գյոպինգենի հայկական եկեղեցու վերանորոգումը։ Մաղթում եմ, որ մեր հայրենակիցների ու ընկերների օգնությամբ կարողանանք իրականացնել այս թանկարժեք, բայց հրատապ անհրաժեշտ ծրագրերը։

Անձամբ ես նույնպես մաղթում եմ Աստծո օրհնությունն ու առողջությունը, որպեսզի 2022 թվականին շարունակեմ իմ եպիսկոպոսական պարտականությունները՝ ի փառս Աստծո և ի սպաս գերմանահայ համայնքին։

Խմբագիր. Սուրբ Ծնունդը հրաշքների ժամանակն է։ Ի՞նչ հրաշք եք ցանկանում ձեզ և մեզ բոլորիս այս Սուրբ Ծնունդին:

ՕՀ: Մեծ հրաշքը Աստծո Որդու՝ Հիսուս Քրիստոսի մարմնացումն է: Աստված մարդ է դառնում և մանուկ է ծնվում։ Աստծո սերն է Հիսուսի ծննդյան իրական պատճառը: Հիսուսն իր մեջ միավորում է երկինքն ու երկիրը։ Սա Սուրբ Ծննդյան մեծ և հրաշալի խորհուրդն է, որը մենք նշում ենք ամեն տարի: Մենք հաճախ Աստծուն փնտրում ենք հեռավոր, անհասանելի երկնքում, թեև Աստված մեզ հետ է Իր միածին Որդու՝ Հիսուս Քրիստոսի միջոցով: Նրան հեռուն փնտրելու կարիք չունենք։ Նրան պետք է փնտրենք ու գտնենք այսօր և միշտ մեր մերձավորների, մեզ շրջապատող մարդկանց մեջ։ Երբ մենք դա անում ենք, մեր կյանքում նույնպես մեծ հրաշք է տեղի ունենում։

Խմբագիր. Օրհնեցե՛ք մեզ, Ձերդ Գերազանցություն։

ՕՀ: Թող Աստված օրհնի և պահպանի բոլորիս մեր կյանքի յուրաքանչյուր օրը և պահի խաղաղության մեջ և բոլոր տեսանելի ու անտեսանելի վտանգներից: Ամեն։